دوم: غسل كردن.
مرحوم «سيّد بن طاووس» مى گويد در كتب «عبادات» روايتى از رسول خدا(صلى الله عليه وآله) يافتم كه آن حضرت فرمود: «هر كس درك كند ماه رجب را و در اوّل، وسط و آخر آن، غسل كند; همانند روزى كه از مادر متولّد شده، از گناهان خارج گردد (و پاك شود)».(3)
سوم:
چهارم: بعد از نماز مغرب، 20 ركعت نماز بخواند (هر دو ركعت به يك سلام) و در هر ركعت يك بار سوره «حمد» و يك بار سوره «توحيد» بخواند; رسول خدا(صلى الله عليه وآله) در پاداش اين عمل فرمود: هر كس چنين كند، به خدا سوگند! خودش، خانواده اش، مالش و فرزندانش محفوظ بمانند و از عذاب قبر پناه داده شود… و در قيامت به سرعت از صراط بگذرد.(5)
پنجم: بعد از نماز عشا، دو ركعت نماز بجا آورد، در ركعت اوّل
«حمد» و «الم نشرح» را يك مرتبه و سوره «قل هو اللّه احد» را سه مرتبه بخواند و در ركعت دوم، سوره هاى «حمد»، «اَلَم نشرح»، «قل هو اللّه احد» و «معوّذتين» (سوره هاى ناس و فلق) را يكبار بخواند و پس از سلام سى مرتبه بگويد: «لا اله الاّ اللّه» و سى مرتبه «صلوات»
="font-size: small;">
بفرستد.
رسول خدا(صلى الله عليه وآله) فرمود: كسى كه اين عمل را انجام دهد، خداوند گناهانش را مى آمرزد و از گناه پاك مى شود.(6)
ششم:
30 ركعت نماز بخواند، (هر دو ركعت به يك سلام) در هر ركعت يك مرتبه «حمد» و يك مرتبه «قل يا ايّها الكافرون» و سه مرتبه «قل هو اللّه احد»
="font-size: small;">
را بخواند; در روايتى رسول خدا(صلى الله عليه وآله) فرمود: هر مرد و زن مؤمنى چنين كند، خداوند تمام گناهان كوچك و بزرگ وى را مى آمرزد و تا سال بعد، خداوند نامش را در فهرست «نمازگزاران» مى نويسد و از نفاق پاك مى شود.(7)
هفتم: احياى شب اوّل ماه: «شيخ طوسى» در «مصباح المتهجّد» از امام صادق(عليه السلام) از جدّش از امير مؤمنان على(عليه السلام) نقل كرده است كه آن حضرت دوست داشت كه در چهار شب از شبهاى سال، فارغ از هر چيز، به عبادت بپردازد: شب اوّل ماه رجب، شب نيمه شعبان، شب عيد فطر و شب عيد قربان.(8)
در حديثى ديگر، از امام صادق(عليه السلام) نقل شده است كه: «تا مى توانى بر احياى شب هاى عيد فطر، عيد قربان و… شب اوّل رجب مراقبت كن».(9)
هشتم: خواندن دعايى كه از امام جواد(عليه السلام) نقل شده است كه فرمود: مستحب است انسان، در شب اوّل رجب، با اين كلمات، دعا كند:
="font-size: small;">
اَللّـهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ بِاَنَّكَ مَليكٌ، وَاَنَّكَ عَلى كُلِّ شَىْء مُقْتَدِرٌ، وَاَنَّكَ ما
خدايا از تو خواهم بواسطه آن كه تو فرمانروايى و تو بر هر چيز توانايى و تو هر كارى
تَشآءُ مِنْ أَمْر يَكُونَ، اَللّـهُمَّ اِنّى اَتَوَجَّهُ اِلَيْكَ بِنَبِيِّكَ مُحَمَّد نَبِىِّ الرَّحْمَةِ،
را بخواهى مى شود خدايا من بسويت رو كنم بوسيله پيامبرت محمّد پيامبر رحمت
صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، يا مُحَمَّدُ يا رَسُولَ اللهِ، اِنّى اَتَوَجَّهُ بِكَ اِلَى اللهِ رَبِّكَ
درود تو بر او و آلش، اى محمّد اى رسول خدا براستى من به تو رو آورده ام براى رفتن به درگاه خدا پروردگار من
وَرَبِّى لِيُنْجِحَ بِكَ طَلِبَتى، اَللّـهُمَّ بِنَبِيِّكَ مُحَمَّد وَالاَْئِمَّةِ مِنْ اَهْلِ بَيْتِهِ،
و تو تا بلكه بوسيله تو حاجت روا گردم خدايا به حق پيامبرت محمّد و به حق پيشوايان از خاندانش
صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَ عَلَيْهِمْ، اَنْجِحْ طَلِبَتى.
صلى اللّه عليه و عليهم كه حاجتم را روا كن.
آنگاه حاجت خود را از خداوند بخواهد.(10)
نهم: از حضرت موسى بن جعفر(عليه السلام) نقل شده كه (در شب اوّل ماه رجب) بعد از فراغ از نماز شب، در حال سجده مى گفت:
لَكَ الْمَحْمَدَةُ اِنْ اَطَعْتُكَ، وَلَكَ الْحُجَّةُ اِنْ عَصَيْتُكَ، لا صُنْعَ لى وَلا لِغَيْرى
براى توست ستايش اگر پيرويت كنم و تو حجت و برهان بر من دارى اگر نافرمانيت كنم نه كارى از من ساخته است و نه از غير من
فى اِحْسان اِلاَّ بِكَ، يا كائِناً قَبْلَ كُلِّ شَىْء، وَيا مُكَوِّنَ كُلِّ شَىْء، اِنَّكَ
در مورد احسان مگر بوسيله تو اى بوده پيش از هر چيز و اى بود كننده هر چيز براستى تو
عَلى كُلِّ شَىْء قَديرٌ، اَللّهُمَّ اِنّى اَعُوذُ بِكَ مِنَ الْعَديلَةِ عِنْدَ الْمَوْتِ، وَ مِنْ
بر هر چيز توانايى خدايا به تو پناه برم از انحراف هنگام مرگ و از
شَرِّ الْمَرْجِعِ فِى الْقُبُورِ، وَ مِنَ النَّدامَةِ يَوْمَ الاْ زِفَةِ، فَاَسْئَلُكَ اَنْ تُصَلِّىَ
بازگشت بد در ميان گور و از پشيمانى در روز قيامت پس از تو خواهم كه درود فرستى
عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَاَنْ تَجْعَلَ عَيْشى عيشَةً نَقِيَّةً، وَ مِيتَتى ميتَةً
بر محمّد و آل محمّد و قرار دهى زندگى مرا زندگى پاك و پاكيزه و مرگم را مرگى
سَوِيَّةً، وَ مُنْقَلَبى مُنْقَلَباً كَريماً، غَيْرَ مُخْز وَ لا فاضِح، اَللّـهُمَّ صَلِّ عَلى
معتدل و مستقيم و بازگشتم را بازگشتى گرامى كه خوارى و رسوايى در آن نباشد خدايا درود فرست بر
مُحَمَّد وَ آلِهِ الاَْئِمَّةِ، يَنابيعِ الْحِكْمَةِ، وَ اُولِى النِّعْمَةِ، وَمَعادِنِ الْعِصْمَةِ،
محمّد و آلش آن پيشوايانى كه سرچشمه هاى حكمت و ولى نعمت و معادن عصمتند و
وَاْعصِمْنى بِهِمْ مِنْ كُلِّ سُوء، وَلا تَاْخُذْنى عَلى غِرَّة وَ لا عَلى غَفْلَة، وَ لا
بوسيله ايشان مرا از هر بدى محافظت فرما و مگير مرا در حال غرور و نه در حال غفلت و بى خبرى و
تَجْعَلْ عَواقِبَ اَعْمالى حَسْرَةً، وَ ارْضَ عَنّى، فَاِنَّ مَغْفِرَتَكَ لِلظّالِمينَ
قرار مده پايان كارهايم را حسرت و افسوس و از من راضى شو كه راستى آمرزشت مخصوص ستمكاران است و
وَاَنـَا مِنَ الظّالِمينَ، اَللّـهُمَّ اغْفِرْ لى ما لا يَضُرُّكَ، و اَعْطِنى ما لا يَنْقُصُكَ،
من نيز از ستمكارانم خدايا بيامرز از من آنچه را زيان به تو نزند و عطا كن به من آنچه تو را كم نيايد
فَاِنَّكَ الْوَسيعُ رَحْمَتُهُ، اَلْبَديعُ حِكْمَتُهُ، وَ اَعْطِنِى السَّعَةَ وَ الدَّعَةَ، وَ الاَْمْنَ
زيرا كه رحمت تو وسيع و فرزانگيت تازه و جديد است و عطا كن به من وسعت و فراخى و امنيّت
وَ الصِّحَّةَ، وَ الْبُخُوعَ وَ الْقُنُوعَ، وَ الشُّكْرَ وَ الْمُعافاةَ، وَ التَّقْوى وَ الصَّبْرَ،
و سلامتى و فروتنى و قناعت و سپاسگزارى و تندرستى و پرهيزكارى و شكيبايى و
وَالصِّدْقَ عَلَيْكَ وَ عَلى اَوْلِيآئِكَ، وَ الْيُسْرَ وَ الشُّكْرَ، وَ اعْمُمْ بِذلِكَ يا رَبِّ
راستى (و درستى) نسبت به تو و نسبت به دوستانت و آسانى و شكر و در اينها كه گفتم و با من شريك ساز پروردگار من
اَهْلى وَ وُلْدى وَ اِخْوانى فيكَ، وَ مَنْ اَحْبَبْتُ وَ اَحَبَّنى، وَ وَلَدْتُ وَ وَلَدَنى،
خانواده و فرزندان و برادران دينى مرا و كسانى را كه من دوست دارم يا آنان مرا دوست دارند و فرزندان آينده و پدران گذشته من
مِنَ الْمُسْلِمينَ وَ الْمُؤْمِنينَ يا رَبَّ الْعالَمينَ.(11)
از مسلمانان و مؤمنين اى پروردگار جهانيان.
در حديث آمده است كه اين دعا، بعد از هشت ركعت نماز شب و پيش از نماز وتر است. آنگاه سه ركعت وتر (دو ركعت نماز شفع و يك ركعت نماز وتر) را بجا مى آورى پس از سلام، در همان حالت نشسته مى خوانى:
اَلْحَمْدُ للهِِ الَّذى لا تَنْفَدُ خَزآئِنُهُ، وَ لا يَخافُ آمِنُهُ، رَبِّ اِنِ ارْتَكَبْتُ
ستايش آن خدايى را سزاست كه خزينه هايش پايان نپذيرد و هر كه در امان او بود هراس ندارد پررودگارا اگر من دست به
الْمَعاصِىَ فَذلِكَ ثِقَةٌ مِنّى بِكَرَمِكَ، اِنَّكَ تَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِكَ، وَتَعْفُو
نافرمانى زدم اين بخاطر آن اطمينانى بود كه به كرم تو داشتم براستى كه تو از بندگانت
عَنْ سَيِّئاتِهِمْ، وَ تَغْفِرُ الزَّلَلَ، وَ اِنَّكَ مُجيبٌ لِداعيكَ وَ مِنْهُ قَريبٌ، وَ اَنـَا
توبه شان را مى پذيرى و از گناهانشان درگذرى و لغزشهاشان بيامرزى و براستى كه تو خواننده ات را پاسخ دهى و به او نزديكى و من
تائِبٌ اِلَيْكَ مِنَ الْخَطايا، وَ راغِبٌ اِلَيْكَ فى تَوْفيرِ حَظّى مِنَ الْعَطايا، يا
بسوى تو از گناهان توبه كنم و ميل دارم از درگاهت كه بهره ام را از عطاهاى خويش فراوان گردانى اى
خالِقَ الْبَرايا، يا مُنْقِذى مِنْ كُلِّ شَديدَة، يا مُجيرى مِنْ كُلِّ مَحْذُور، وَفِّرْ
آفريننده خلايق اى نجات دهنده من از هر سختى اى پناه ده من از هر خطر و چيز ترسناك خدايا نشاط و خوشحاليم را
عَلَىَّ السُّرُورَ، وَ اكْفِنى شَرَّ عَواقِبِ الاُْمُورِ، فَاَنْتَ اللهُ عَلى نَعْمآئِكَ
فراوان گردان و از شر پايان هر كار نگاهم دارد كه براستى اى خدا تو بر نعمتها
وَ جَزيلِ عَطـآئِكَ مَشْكُـورٌ، وَ لِكُلِّ خَيْر مَذْخُـورٌ.(12)
و عطاهاى سرشارت مورد سپاسگزارى هستى و براى هر خير و خوبى ذخيره ما باشى.
1. اقبال، صفحه 627.
2. همان مدرك، صفحه 628.
3. همان مدرك.
4. زاد المعاد، صفحه 13.
5. اقبال، صفحه 629.
6. همان مدرك.
7. اقبال، صفحه 629 .
8. مصباح المتهجّد، صفحه 798.
9. زاد المعاد، صفحه 13.
10. مصباح المتهجّد، صفحه 798.
11. مصباح المتهجّد، صفحه 798.
12. مصباح المتهجّد، صفحه 799.
زيارت امام حسين(عليه السلام) در اين شب فضيلت بسيار دارد.(4)
